به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام ایمان شکیبایی در جمع مربیان تعلیم و تربیت بسیج، به تبیین پانزده توصیه پیرامون دعا بر محور نامه ٣١ نهج البلاغه پرداخت و در ابتدا به حکمت ١۴۶ ا شاره کرد و گفت:حضرت در این حکمت فرمود:ادفعوا أمواج البلاء بالدعاء. امواج بلا را با دعا دفع کنید.
وی افزود: در زمانه ای که گرفتاری های متعدد،افراد،خانواده و جامعه را درگیر می کند،سزاوار است بجای ذکر گرفتاری ها و تزریق ناامیدی،به سمت خدای متعال برویم و دست بر دعا برداریم.
کارشناس نهج البلاغه گفت:آن حضرت در حکمت ٣۶١درباره طریقه دعا کردن فرمود: اذا کانت لک الی الله سبحانه حاجة فابدأ بمسألةٍ الصلاة علی رسوله صلی الله علیه و آله ثم سَل حاجتک، فان الله اکرم مِن أن یسأل حاجتین فیقضی إحداهما و یمنع الأخری. هرگاه به درگاه خدای سبحان حاجتی داری، قبل از این که از خدا بخواهی، بر پیامبر اکر(ص)صلوات فرست،سپس نیازت را بخواه؛ زیرا خداوند کریم تر از آن است که در دو حاجت، یکی را قبول و دیگری را رد کند.
این مدرس حوزوی گفت: متأسفانه نسل جدید کمتر با معارف نهج البلاغه اُنس دارند و ما وظیفه داریم ظرافت های فرمایشات امیرالمومنین(ع)را استخراج کنیم و به نسل جدیدمان ابلاغ کنیم.
پژوهشگر حوزه و دانشگاه گفت:اگر در فرازهای نامه ٣١ نهج البلاغه دقت کنیم، در باب دعا، ١۵ توصیه ناب مطرح شده است که مباحثه اش بسیار درس آموز و راهگشاست.
پانزده توصیه پیرامون دعا بر محور نامه ٣١ نهج البلاغه: ١. خداوند به تو اجازه دعا کردن داده است: وَ اعْلَمْ أَنَّ الَّذِی بِیَدِهِ خَزَائِنُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ قَدْ أَذِنَ لَکَ فِی الدُّعَاءِ
حجت الاسلام شکیبایی گفت:ما قدر این خدای مهربان را ندانستیم،خدایی که اجازه دعا کردن به بنده اش را داده،اگر یکی از دوستانمان را که هم سن و هم رتبه خودمان است را با کلامی یا رفتاری آزرده کنیم، تا مدتها ما را کنار خواهد گذاشت،حالا خدایی که خالق ماست، بارها به ما نعمت داده و بارها ناشکری ما را دیده است، با این وجود با ما قهر نمی کند.
٢. ضمانت کرده که دعای تو را می شنود: وَ تَکَفَّلَ لَکَ بِالْإِجَابَةِ
مدرّس نهجالبلاغه گفت: نه تنها خدای متعال اجازه دعا به ما داده بلکه اجابت آن را هم تضمین کرده است،اجازه خدای متعال صوری نیست بلکه عین حقیقت است.
٣. به تو امر کرده تا او بخواهید تا عطایت کند و از او درخواست رحمت کنید تا رحمتش را شامل حال تو گرداند :
وَ أَمَرَکَ أَنْ تَسْأَلَهُ لِیُعْطِیَکَ وَ تَسْتَرْحِمَهُ لِیَرْحَمَکَ
حجت الاسلام شکیبایی گفت:انسان اگر خواسته ای دارد باید در قالب دعا به خدای متعال عرض کند.انسان ساکت نباید توقع برآورده شدن حوائج قلبی اش را داشته باشد،ما امر به دعا شده ایم.
۴. چیزی بین تو و خودش قرار نداده تا نتوانی با او حرف بزنی:
وَ لَمْ یَجْعَلْ بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ مَنْ یَحْجُبُکَ عَنْهُ
وی افزود: خدای متعال برای خودش مسئول دفتر و منشی و وقت قبلی قرار نداده، در هر ساعتی از شبانه روز صدایش بزنی،جوابت را می دهد. آیا برادر انسان اینگونه برخورد میکند؟! آیا نزدیکترین رفیق ما رفتارش اینجوری است؟!
۵. و تو را مجبور نساخته تا بین تو و او کسی وساطت کند: وَ لَمْ یُلْجِئْکَ إِلَی مَنْ یَشْفَعُ لَکَ إِلَیْهِ
کارشناس نهج البلاغه گفت:راه دعا کردن هموار است و برای دعا بدون واسطه، بدون هماهنگی، بدون وقت قبلی، هر لحظه ای اراده کنیم، کافی است با خدای متعال ارتباط برقرار کنیم.
۶. صدای بلند و آهسته را از تو می شنود: فَإِذَا نَادَیْتَهُ سَمِعَ نِدَاکَ وَ إِذَا نَاجَیْتَهُ عَلِمَ نَجْوَاکَ
وی گفت:خدای مهربانی داریم که با هر نحوی با او ارتباط بگیریم و حرف بزنیم، خواسته های ما را می شنود،چه با صدای بلند چه با صدای آهسته،مهم عمل دعا کردن است که انسان باید خود را ملزَم به آن کند.
٧. نیازها،مشکلات،همّ و غم و گرفتاری های خود را با او در میان بگذار و در کارها از او کمک بجوی: فَأَفْضَیْتَ إِلَیْهِ بِحَاجَتِکَ وَ أَبْثَثْتَهُ ذَاتَ نَفْسِکَ وَ شَکَوْتَ إِلَیْهِ هُمُومَکَ وَ اسْتَکْشَفْتَهُ کُرُوبَکَ وَ اسْتَعَنْتَهُ عَلَی أُمُورِکَ
حجت الاسلام شکیبایی گفت:گاهاً مشکلاتمان را به همه می گوییم جز خدا،گاهاً به آبروی خودمان ضربه می زنیم ولی سراغ خدا نمی رویم!گرفتاری هایمان را با خدا درمیان بگذاریم و از او بخواهیم که ما را مورد رحمتش قرار دهد.
٨. چیزهایی را از او بخواه که جز او در برآوردنش قادر نیست مانند طول عمر، صحت و سلامتی و وسعت رزق و روزی:
وَ سَأَلْتَهُ مِنْ خَزَائِنِ رَحْمَتِهِ مَا لَا یَقْدِرُ عَلَی إِعْطَائِهِ غَیْرُهُ مِنْ زِیَادَةِ الْأَعْمَارِ وَ صِحَّةِ الْأَبْدَانِ وَ سَعَةِ الْأَرْزَاقِ
وی افزود:گرچه حتی نمک سفره را هم باید از خدا بخواهیم ولی کمی دیدمان را بازتر کنیم و آگاهانه و عالمانه از خداوند درخواست حاجت کنیم. خودِ این بلند نظری موجب نزول رحمت های گسترده تری خواهد شد.
٩. خداوند کلید های خزائن خود را در اختیار تو قرار داده و اجازه داده است هر لحظه به او نیاز داشتی صدایش کنی و درهای نعمت و رحمتش را به سوی خود بگشایی:
ثُمَّ جَعَلَ فِی یَدَیْکَ مَفَاتِیحَ خَزَائِنِهِ بِمَا أَذِنَ لَکَ فِیهِ مِنْ مَسْأَلَتِهِ فَمَتَی شِئْتَ اسْتَفْتَحْتَ بِالدُّعَاءِ أَبْوَابَ نِعْمَتِهِ وَ اسْتَمْطَرْتَ شَآبِیبَ رَحْمَتِهِ
استاد حوزه گفت:هرگاه دلمان می گیرد، مریض می شویم، حاجتی داریم یا حتی زمانی که از واقعه ای شاد هستیم، آن لحظه را غنیمت بدانیم و برویم سراغ کسی که همیشه هوایمان را دارد و همیشه و هر ساعتی و هر مکانی منتظر ماست. حیف نیست از این خالق مهربان فاصله بگیریم؟!
١٠. اگر استجابت دعای تو به طول انجامید نگران مشو چرا که امکان دارد در نیت خود خالص نبودی:
فَلَا یُقَنِّطَنَّکَ إِبْطَاءُ إِجَابَتِهِ فَإِنَّ الْعَطِیَّةَ عَلَی قَدْرِ النِّیَّةِ
پژوهشگر حوزه و دانشگاه گفت:ما مأمور به دعا هستیم، بقیه اش را به خدا واگذار کنیم،البته شاید گاهاً دعایی که بر زبان جاری کرده ایم به دور از نیت خالصانه و به دور از اعتقاد به اجابت بوده است،لذا اجابت دعا با تأخیر مواجه می شود.
١١. گاه نیز عدم استجابت دعای تو اجری بیشتر و ثوابی جزیل برای توست: وَ رُبَّمَا أُخِّرَتْ عَنْکَ الْإِجَابَةُ لِیَکُونَ ذَلِکَ أَعْظَمَ لِأَجْرِ السَّائِلِ وَ أَجْزَلَ لِعَطَاءِ الْآمِلِ
وی گفت:آنچه که در مرحله اول مهم است دعا کردن ماست و اجابت یا عدم اجابت اسراری دارد که خودِ خدا بهتر می داند.
١٢. گاه نیز آنچه خواستی به صلاح تو نبوده و خداوند بهتر از آن را در دنیا یا آخرت به تو عطا می کند: وَ رُبَّمَا سَأَلْتَ الشَّیْءَ فَلَا تُؤْتَاهُ وَ أُوتِیتَ خَیْراً مِنْهُ عَاجِلًا أَوْ آجِلًا
حجت الاسلام شکیبایی گفت:گاهی انسان دعا می کند فلان ماشین را داشته باشد ولی این به نفعش نباشد،ممکن است آن ماشین را تهیه کند و با همان وسیله جانش را از دست بدهد.پس ناامید از اجابت الهی نباشیم منتهی اگر به نفع ما نباشد،خدای متعال جایگزین هایی را برای آن قرار داده،یا أجری بهتر یا اجابت در آخرت.
١٣. گاه نیز خواسته تو به ضرر تو و دین توست که خداوند با استجابت نکردن آن، آن ضرر را از تو دفع می کند:
أَوْ صُرِفَ عَنْکَ لِمَا هُوَ خَیْرٌ لَکَ فَلَرُبَّ أَمْرٍ قَدْ طَلَبْتَهُ فِیهِ هَلَاکُ دِینِکَ لَوْ أُوتِیتَهُ
استاد حوزه گفت: گاه انسان از خدای متعال چیزی را طلب می کند که جز ضرر عائد دیگری ندارد، خُب ما هم توقع اجابت آن را نداشته باشیم.
١۴. پس سعی کن چیزی را طلب کنی که به نفعت باشد نه به ضررت: فَلْتَکُنْ مَسْأَلَتُکَ فِیمَا یَبْقَی لَکَ جَمَالُهُ وَ یُنْفَی عَنْکَ وَبَالُهُ
وی افزود:انسان باید سعی کند خواسته هایش سراسر منفعت و خیر باشد، خوب است در کنار خواسته هایمان به خدا عرض کنیم اگر این مسأله به نفع ماست مستجاب بفرما.
١۵. پس مال و ثروت، نه برای تو می ماند و نه تو برای آن (یعنی مال و ثروت را درخواست مکن):
فَالْمَالُ لَا یَبْقَی لَکَ وَ لَا تَبْقَی لَه
مدرس نهج البلاغه گفت:گرچه باب دعا به روی همه باز است و هر خواسته ای می توانیم از خدا طلب کنیم ولی سطح خواسته هایمان را بالاتر ببریم و بهترین های دنیا و آخرت را از خداوند طلب کنیم.
وی در پایان گفت:پس از قرآن کریم،یکی از منابعی که پُر است از مطالب تعلیم و تربیتی،کتاب نهج البلاغه است،در هر منطقه ای که مسئولیت تعلیم و تربیت افراد را عهده دار هستید، ابتدا آسیب شناسی کنید، بدین معنا که چه مشکلی بین نوجوانان و جوانان منطقه پُر رنگ است و سپس از معارف قرآن کریم و نهج البلاغه به دفع آسیب و رشد متربیانمان بپردازیم.